Rouwvliegjes. Bijna iedere plantenliefhebber krijgt er mee te maken. Het zijn kleine, zwarte vliegjes van een paar millimeter. Meestal zie je ze als eerste rondom een plant. Als je water geeft vliegen ze vanaf de aarde de lucht in. Naarmate het probleem erger wordt vind je ze vaak overal in huis terug.
Een paar rouwvliegjes in huis is niet zo erg, maar ze verspreiden zich razendsnel. De larven kunnen serieuze schade aan jouw plant toebrengen. De rouwvliegjes bestrijden is dan ook belangrijk. Op deze pagina lees je de meest gebruikte methodes bij het bestrijden van rouwvliegjes.
Op deze pagina vind je verder ook je veel andere informatie over rouwvliegjes. Ten eerste: wat zijn het eigenlijk en waarom is het een probleem? Daarna informatie over hoe je er aan komt. Tot slot het belangrijkste: hoe kom je er weer vanaf?
Foto gemaakt door Andy Murray (CC BY-SA 2.0)
Wat zijn rouwvliegjes?
We hebben het steeds over zwarte vliegjes, maar officieel zijn het muggen. Ze heten voluit Varenrouwmuggen. Een volwassen exemplaar is meestal niet groter dan 3 millimeter.
Een rouwvliegje begint als eitje. Die eitjes zijn rond, zo’n 0,2 millimeter groot en een beetje melkwit van kleur. Ze liggen meestal in de bovenste paar centimeter van de aarde, de toplaag dus. De snelheid waarmee de eitjes uitkomen hangt af van de temperatuur en de vochtigheid van de aarde, maar meestal al binnen enkele dagen.
De larven die uit de eitjes komen vormen het probleem. Deze larven brengen schade toe aan planten doordat ze van de wortels eten. Daarover hieronder meer. De larven zijn zo’n 6 millimeter lang, wit van kleur en met een zwart kopje. Ze bewegen zich op dezelfde manier voort als rupsen en wormen.
Uit deze larven groeien uiteindelijk weer nieuwe rouwvliegjes. De vrouwtjes leggen ook weer eitjes, als je pech hebt wel 200 stuks! Rouwvliegjes verspreiden zich op deze manier razendsnel. Je kunt je dus wel voorstellen dat vroeg bestrijden belangrijk is.
Waarom zijn rouwvliegjes een probleem?
De larven van de rouwvliegjes vormen uiteindelijk het probleem omdat zij schade toebrengen aan jouw planten. Wat een larve eet is afhankelijk van de leeftijd. De jongste exemplaren eten voornamelijk de algen en schimmels die in de vochtige potgrond zitten. Dat is dus niet zo’n probleem.
Naarmate de larven ouder en groter worden gaan ze zich ook richten op de plant zelf. Ze beginnen bij de wortelharen, daarna de wortels zelf. Als je echt pech hebt zullen de larven zelfs jonge uitlopers van de plant aantasten.
Je kunt je wel voorstellen dat dit serieuze schade aan een plant kan toebrengen. Zeker jonge plantjes en stekjes, die nog geen sterke wortels hebben, kunnen dit niet goed hebben en hier snel aan doodgaan. Ze kunnen immers met de aangetaste worteltjes geen water en voeding meer opnemen. Ook een volwassen plant ondervindt hier hinder van maar kan de plaag, bij effectieve bestrijding, overleven.
Door het aantasten van de wortels gaat ook de algemene gezondheid en weerstand van de plant achteruit. Hierdoor wordt een plant minder weerbaar voor ziektes en schimmels.
Tot slot zijn rouwvliegjes een probleem omdat ze schimmels en ziektes kunnen overdragen naar andere planten. Een veel voorkomende schimmel die door rouwvliegjes wordt overgedragen is Pythium, ook wel bekend als wortelrot.
Hoe herken je schade door rouwvliegjes?
De larven van de rouwvliegjes knagen dus voornamelijk aan de wortels van de plant. Hoe herken je deze schade? De symptomen lijken op die van rottende wortels door overbewatering:
- Bladeren die geel worden (voornamelijk de onderste bladeren)
- Bladeren die van de plant afvallen
- De plant groeit minder snel of stopt zelfs met groeien
- De plant verwelkt
Dit is allemaal het gevolg van schade aan de wortels. De schade ontstaat omdat de plant niet meer de benodigde voedingsstoffen kan opnemen. Bij jonge plantjes ben je vaak al te laat voordat je de oorzaak door hebt. Bij volwassen planten kun je gelukkig nog veel doen zodra je de signalen van rouwvliegjes hebt herkent.
Is het een rouwvliegje of een fruitvliegje?
Je moet weten of je daadwerkelijk met rouwvliegjes te maken hebt voordat je met de bestrijding kunt beginnen. Een rouwvliegje is niet hetzelfde als een fruitvliegje, ook al worden ze vaak voor hetzelfde aangezien. Zo op het eerste gezicht lijken ze ook heel erg op elkaar. Toch zijn er belangrijke verschillen.
De verschillen:
- Fruitvliegjes komen voornamelijk voor in de zomermaanden, rouwvliegjes het hele jaar door.
- Een rouwvliegje is kleiner.
- Fruitvliegjes zijn bruin en ronder van vorm.
- Bij rouwvliegjes zie je vaak zwarte stipjes op de bladeren. Dat zijn de uitwerpselen.
- En het belangrijkste: fruitvliegjes verzamelen zich rondom organisch materiaal als fruit. Rouwvliegjes verzamelen zich rondom de aarde van kamerplanten.
Rouwvliegjes bestrijden
Als je online gaat zoeken kom je veel manieren tegen om rouwvliegjes te bestrijden. Het is goed om op te merken dat er niet 1 methode is die werkt. Voor sommigen werkt de ene manier heel goed, voor anderen werkt dit juist weer niet. Het is een kwestie van uitproberen.
Hieronder vind je de meest gebruikte methodes. Kies degene eruit die voor jou het makkelijkste is toe te passen.
Rouwvliegjes bestrijden met kaneel
Rouwvliegjes bestrijden met kaneel is een veelgebruikte methode. Het stofje coumarine gaat uiteindelijk effectief zijn tegen die vervelende zwarte vliegjes.
Kun je dan gewoon de kaneel strooien tegen rouwvliegjes? Nee, je moet het nog wel voorbereiden. Volg deze stappen:
- Kook water. Hoeveel is afhankelijk van het aantal planten dat je wilt gaan behandelen.
- Voeg kaneelpoeder toe. De verhouding: 2 eetlepels kaneel per liter water.
- Om het beter te laten mengen kun je de kaneel eerst in een glas water mengen. Dit water meng je vervolgens weer met de rest.
- Laat het mengsel nu een paar uur afkoelen. Dit is belangrijk omdat we geen warm water bij de planten willen gooien, maar ook omdat de kaneel naar de bodem moet zakken.
- Giet nu het afgekoelde kaneelwater bij de planten.
- De prut mag niet meekomen. Je kunt deze kaneelprut ook eerst uit het water halen.
- Herhaal deze behandeling na een week.
Met azijn of wijn
Deze methode werkt als een val. Je kunt hiervoor azijn, appelciderazijn of rode wijn gebruiken. Let op: giet dit niet bij de planten! We gaan dit gebruiken om de vliegjes te vangen. Volg deze stappen:
- Giet een beetje azijn in een bakje.
- Gebruik vershoudfolie om het bakje af te dekken.
- Nu prik je gaatjes in het vershoudfolie. Hier kunnen de rouwvliegjes doorheen, maar niet meer uit.
- Maak meerdere bakjes, afhankelijk van de hoeveelheid rouwvliegjes.
Het is goed om te vermelden dat deze methode vaak niet het hele probleem oplost. Zeker niet als de plaag uit de hand gelopen is. Deze val werkt goed om tegelijk te doen met een andere bestrijdingsmethode.
Met aaltjes
In de biologische tuinbouw worden aaltjes al langer ingezet. De laatste tijd is er een trend gaande waarbij aaltjes steeds vaker worden gebruikt in het bestrijden van plagen. Wij juichen deze trend toe omdat het een biologische en natuurlijke manier van bestrijden is.
Een aaltjes is een rondworm. Ze zijn zeer klein, niet zichtbaar met het blote oog. Ter illustratie: in een meter grond kunnen miljoenen aaltjes zitten, maar je ziet ze niet.
Aaltjes zijn een belangrijk onderdeel voor de conditie van de bodem waar planten op groeien. Ze voeden zich namelijk met rottend organisch materiaal wat in de bodem te vinden is. Een aantal soorten aatjes richten zich echter ook op dieren voor hun voeding. Deze aaltjes zetten we in voor de bestrijding van rouwvliegjes.
Deze aaltjes zijn dus de natuurlijke vijand van de rouwvlieg. Vermeng ze met water en dien het aan de planten toe. Eenmaal in de aarde gaan ze aan de slag. Ze vinden de larven door middel van geur herkenning. Meer info over rouwvliegjes aaltjes.
Overigens zijn de aaltjes volledig onschadelijk voor planten, mensen, dieren en het milieu. Een echt natuurlijke bestrijding dus!
Rouwvliegjes bestrijden met zand
Een andere manier om rouwvliegjes te bestrijden is het afdekken van de aarde met zand. Het is veel werk, zeker als je veel planten hebt, maar zeer effectief.
Zoals bovenaan deze pagina beschreven leggen de rouwvliegjes hun eitjes in de vochtige aarde. Als er een laagje zand op ligt kunnen ze daar niet meer bij. Daarnaast kunnen de larven niet meer de aarde uit. Na verloop van tijd zullen de rouwvliegjes dus verdwijnen. Je kunt voor het afdekken overigens ook koffieprut gebruiken.
Laat de aarde nooit langer dan twee weken bedekt. De wortels van de plant krijgen anders geen zuurstof meer.
Rouwvliegjes bestrijden met mierenpoeder
Mierenpoeder gebruiken om rouwvliegjes te bestrijden is echt een laatste redmiddel. Het is effectief, maar ook schadelijk voor het milieu. Probeer dus eerst een methode hierboven.
Mocht je echt ten einde raad zijn kan mierenpoeder een goed redmiddel zijn. De mierenkorrels los je op in water en giet je bij de planten. Het gif doodt de larven. Het middel is vaak een maand effectief (een beetje afhankelijk van het merk mierenpoeder). Doordat de larven voor een langere periode niet meer uitkomen is het probleem uiteindelijk opgelost.
Rouwvliegjes voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen. Rouwvliegjes voorkomen is dan ook beter dan ze bestrijden. Om ze te kunnen voorkomen moeten we eerst weten waarom ze in eerste instantie verschijnen.
Die kleine zwarte vliegjes moeten ergens vandaan komen. Dat gebeurt omdat ze in potgrond zit die je in huis haalt. Bijvoorbeeld bij de aanschaf van een nieuwe plant of het verpotten van een bestaande plant met verse potgrond. Hier hoeven maar een paar eitjes in te liggen om een complete kolonie te laten ontstaan.
Een tip die veelal gegeven wordt is het laten uitdrogen van de aarde van je planten. Rouwvliegjes hebben namelijk vochtige potgrond nodig. Dit kan goed werken voor het Chinees Lantaarnplantje, deze mag in droge grond staan. De meeste kamerplanten hebben echter een licht vochtige potgrond nodig.
Het beste is dan ook om nieuwe planten een tijdje te isoleren en de aarde te bedekken met zand. Pas als je echt zeker weet dat er geen rouwvliegjes of larven in de aarde zit, dan kun je de plant bij de rest zetten.
Mocht het toch gebeuren dat je ze in huis aantreft zijn er gelukkig genoeg manier om rouwvliegjes te bestrijden.
