Tradescantia

Tradescantia kent vele soorten. De meeste daarvan hebben iets speciaals zoals paarse bladeren of juist meerdere kleuren op één blad. Over deze grote verscheidenheid aan soorten lees je meer op deze pagina.

Deze plantengroep is bekend onder verschillende bijnamen. Een bekende bijnaam is Vaderplant. Anderen kennen Tradescantia onder de bijnaam “Inch Plant”. De reden? Met de juiste verzorging groeien deze planten vrij snel, soms wel een inch per dag. Dat is zo’n 2,5 centimeter! Een minder bekende bijnaam is Eendagsbloem. Iedere Tradescantia soort heeft dezelfde soort bloemen, soms een andere kleur, en ze bloeien allen slechts één dag.

Het leuke van deze kleurrijke planten is dat ze over het algemeen vrij makkelijk zijn in het onderhoud. Natuurlijk zijn er zaken waar je rekening mee moet houden, die lees je op deze pagina. Voldoe je daaraan, dan zal je lang plezier hebben van jouw Tradescantia! Overigens zijn alle soorten hang- of kruipplanten. Er zijn natuurlijk ook kleurrijke kamerplanten die juist rechtop staan. Bekijk bijvoorbeeld eens de Calathea.

Tradescantia afkomst en beschrijving

Het plantengeslacht Tradescantia valt binnen de plantenfamilie Commelinaceae. Inmiddels zijn er vele soorten bekend, maar de allereerste die werd ontdekt was de Tradescantia Virginiana. Deze groeit inheems in grote delen van het oosten van de Verenigde Staten. Andere soorten groeien inheems in andere delen van de Verenigde Staten en Canada en zelfs het oosten van Mexico.

Zoals hierboven beschreven is de Tradescantia bekend onder vele bijnamen. Hoe de meesten hiervan zijn ontstaan niet helemaal duidelijk, maar van de botanische naam is herkomst wel bekend. Het geslacht is namelijk vernoemd naar twee Britten: John Tradescant senior en zijn zoon John Tradescant junior. Zij waren hovenier voor het koninklijk huis van Engeland.

Het is lastig om één enkele beschrijving voor het complete plantengeslacht Tradescantia te geven omdat de soorten onderling van elkaar verschillen in kleur en afmetingen. Over het algemeen zou je kunnen zeggen dat ze tussen de 30 en 60 centimeter lang worden. De bladeren zijn langwerpig en smal met een puntig uiteinde.

Sommige soorten zijn van nature kruipers en groeien zeer snel. Daarom worden ze in de inheemse gebieden vooral als bodembedekker gebruikt. In ons land kunnen de Tradescantia kamerplanten niet heel het jaar door buiten staan, maar de inheemse varianten wel. Een mooie optie is bijvoorbeeld de Tradescantia Virginiana (Eendagsbloem), die je hieronder op de foto ziet.

De bloemen van de Tradescantia

Veel bekende kamerplanten zijn inheems in tropische en warme gebieden. Vaak komen die als kamerplant niet tot bloei. Ook al doe je nog zo je best met de verzorging, je kunt simpelweg niet optimaal de natuurlijke groeiomstandigheden nabootsen. De Tradescantia vormt daarop een uitzondering. Het gebeurt vrij vaak dat deze plant tot bloei komt als kamerplant.

Afhankelijk van de soort zijn de bloemen wit, roze of paars. Ze hebben drie bloemblaadjes met binnenin zes meeldraden. De bloemen bloeien slechts één dag.

Tradescantia verzorging

Standplaats

Ook al kopen we een Tradescantia als kamerplant, het is goed om te onthouden dat het van nature een tropische plant is. Dat betekent dat deze planten groeien onder hoge bomen, meestal in een tropisch regenwoud. Onder een hoge boom krijgen deze planten enkel in de vroege ochtend en de late avond de zon te zien. Het grootste gedeelte van de dag worden de zonnestralen geblokkeerd door het bladerdak van de grotere planten.

Het is goed om hier rekening mee te houden met het kiezen van een standplaats in huis. Kies dus een plek waar de Tradescantia overdag geen direct zonlicht ziet. In de ochtend of avond kan dit wel, maar overdag is de zon veel te heet. Je ziet dan de bladeren verschrompelen.

Zet deze plant dus bij voorkeur bij een raam op het oosten of noorden. Daar is veel licht, maar nauwelijks direct zonlicht. Veel licht is nodig om de kleuren op de bladeren mooi te houden. Te weinig licht? Dan zie je dat de kleur op het blad vervaagt. Indien je een soort met gestreept blad hebt zie je die vervagen.

=> Meer planten met felle kleuren? Bekijk dan eens deze leuke kleine kamerplant.

Een leuke standplaats voor de Tradescantia is in een hangpot of op een hoge kast. Zo kun je de plant laten uitgroeien tot hangplant. Soms zie je dat de ranken eerst eerst omhoog groeien. Naarmate de ranken langer worden, en dus zwaarder, zie je dat ze gaan hangen.

Tradescantia water geven

Een belangrijk onderdeel van het onderhoud van jouw kamerplant is het water geven. Tradescantia’s geven de voorkeur aan een grond die vochtig wordt gehouden. Dit betekent echter niet dat de grond zo nat moet blijven dat hij sompig wordt en nooit meer opdroogt. Als de grond te lang te nat is kan er wortelrot ontstaan wat uiteindelijk de plant doodmaakt.

Jouw Tradescantia zal je eerder vergeven als je hem vergeet om water te geven dan te veel en te vaak. Een goede vuistregel is om water te geven als de bovenste 1 of 2 centimeter van de aarde droog is. Dit kun je gemakkelijk testen door je vinger in de grond te steken. Als er geen aarde aan blijft plakken is de grond droog genoeg om water te geven.

Hoeveel water geef je dan? Net zoveel totdat het uit de afvoergaten weer uit de pot loopt. Je zult merken dat dit in de lente en zomer vaak eenmaal per week is (soms vaker). In de herfst en winter is dit vaak slechts eenmaal per twee weken.

Luchtvochtigheid

Deze planten komen van oorsprong uit de tropen. Daar is de luchtvochtigheid een stuk hoger dan hier. Gelukkig is een Tradescantia vrij tolerant voor een lagere luchtvochtigheid.

Wil je echter zorgen voor een mooiere en beter groeiende plant? Dan moet je toch iets aan de luchtvochtigheid doen. Dit klinkt een stuk ingewikkelder dan het daadwerkelijk is. Het enige wat je hoeft te doen is de bladeren benevelen met een plantenspuit. Doe je dit dagelijks, dan zie je jouw plant hier van opknappen. De kleuren zijn mooier, de groei is uitbundiger en de bladeren zijn mooier omdat er minder stof op blijft liggen. Een mooi bij effect van dit benevelen is dat beestjes, zoals wolluis, minder kans krijgen om zich te vestigen op de plant.

Als je kraanwater gebruikt om de Tradescantia te benevelen kun je witte vlekken op de bladeren gaan zien. Dit komt door de mineralen die in kraanwater zitten. Dit is geen probleem en veeg je er zo weer vanaf. Wil je dit voorkomen? Dan kun je regenwater gebruiken.

Mocht je veel licht in de badkamer hebben dan kan dit een goede standplaats zijn voor jouw Vaderplant. Door de hoge luchtvochtigheid en warmte zal jouw plant het hier prima naar zijn zin hebben.

Temperatuur

Alhoewel het van oorsprong een tropische plant is zal deze het prima doen bij de normale kamertemperatuur. Zorg er voor de temperatuur nooit onder de 10 graden komt. Dit kan de groei remmen. Als de temperatuur voor langere tijd onder de 10 graden komt kan dit serieuze schade toebrengen en uiteindelijk kan de plant hier aan dood gaan.

Het is ook niet goed om de Tradescantia aan plotselinge temperatuurschommelingen bloot te stellen. Dit kan gebeuren als je de kachel aanzet of er een raam open staan. Deze luchtstromen hebben een temperatuur die flink afwijkt van de huidige temperatuur en zal de plant niet op prijs tellen.

Een extra nadeel van de luchtstroom van een kachel is dat deze erg droog is. Zet je toch een kachel aan? Plaats er dan een bakje water op. Dit water verdampt en verhoogt daarmee de luchtvochtigheid. Dit verkleint de schade van de droge lucht.

Voeding

Tradescantia’s zijn met recht makkelijke kamerplanten te noemen. Ze zijn ideaal voor beginners en tegelijkertijd nog steeds interessant voor gevorderde plantenliefhebbers. Hoe makkelijk een kamerplant ook mag zijn, hij heeft nog steeds voeding nodig om te kunnen leven, groeien en bloeien.

Geef enkel plantenvoeding in de periodes dat je ziet dat de plant groeit. Meestal is dit in de lente en zomer. In de herfst en winter is de groei vaak minimaal, of staat deze soms helemaal stil. Er zijn uitzonderingen. Soms groeit jouw Tradescantia in de winter gewoon door, bijvoorbeeld als de hoeveelheid licht en hoogte van de temperatuur nog nog naar wens zijn. Mocht dit het geval zijn kun je ook tijdens de winter voeding blijven toedienen.

Je kunt een normale kamerplantenvoeding gebruiken. Deze zijn vaak zeer sterk en moet je aanmengen met water. Lees altijd goed de instructies op de verpakking. Het is namelijk schadelijk voor de wortels van de plant als je teveel voeding toedient. Dit kan verbranding van de wortels en het blad als gevolg hebben.

Tot slot over plantenvoeding: als je voor langere tijd achter elkaar voeding toedient kan er een overschot aan zouten in de grond opbouwen. Op den duur kan dit schade veroorzaken aan het wortelgestel. Los dit op door eens per jaar de plant goed water te geven, net zo lang tot het er aan de onder kant van de pot weer uitkomt. Dit doe je voor een paar minuten. Zo spoel je de overtollige zouten uit de aarde.

Potgrond voor Tradescantia

Deze planten houden van een potgrond die goed draineert. Dat een potgrond goed water afvoert is belangrijk omdat te natte grond zorgt voor wortelrot. Een normale potgrond voor kamerplanten is meestal te zwaar voor het mooie en wordt te dicht na meerdere keren water geven.

Je kunt wel een normale potgrond gebruiken, maar meng deze dan aan met een lichter materiaal. Dit kan zand zijn, of bijvoorbeeld een potgrond voor cactussen.

Pot en verpotten

Om jouw Tradescantia goed te laten groeien kun je deze ieder jaar verpotten. Gebruik steeds een pot die net ietsje groter is dan de vorige. Als je jouw plant als hangplant hebt kan dit een lastig klusje zijn. Dan kun je beter meteen een grote pot kiezen. Het is dan wel belangrijk regelmatig bij te mesten. Met verpotten voeg je immers verse potgrond toe met verse voedingsstoffen.

Het type pot is eigenlijk niet belangrijk. Wel belangrijk is dat er een gat in de onderkant zit. Hierdoor kan overtollig water weg en blijven de wortels niet in drassige grond staan. Verbeter deze waterafvoer verder met het gebruik van hydrokorrels.

Vaderplant snoeien

In het Engels noemen ze deze plant ook wel de “Inch plant” omdat deze wel een inch (2,5 centimeter) per dag kan groeien. Als je deze plant een seizoen lang door laat groeien wordt deze dus erg lang. Tegelijkertijd merk je dat de bovenkant van de ranken kaal worden en tegelijk ook dun en fragiel. Het mooie gedeelte van de plant schuift als het ware steeds verder naar beneden.

Om die reden is het slim om jouw Tradescantia een paar keer per jaar te snoeien. Dit kan best enthousiast, hij groeit altijd weer terug. Sterker nog, door de snoeien komt jouw plant juist voller terug!

Snoeien kun je doen in de lente- en zomermaanden. Snoei simpelweg de stengels terug tot de gewenste lengte. Als je wilt kun je zelfs gemakkelijk twee derde van de lengte afsnoeien. Gebruik altijd een snoeischaar die je van te voren hebt ontsmet. Hiermee voorklein je het risico op ziektes aan de plant.

Een laatste opmerking over snoeien: het sap dat vrijkomt uit de stengels kan irriterend zijn op de huid. Dit is niet bij iedereen het geval, maar het is wellicht slim om preventief handschoenen te dragen.

Tradescantia soorten

Er zijn wereldwijd zo’n 70 soorten Tradescantia bekend. Deze groeien allen inheems, maar een groot deel daarvan kennen we ook als kamerplant. Hieronder vind je een overzicht van de meest bekende lagere taxa.

Tradescantia Zebrina

We starten maar meteen met de populaire Tradescantia Zebrina. Waar veel mensen het hebben over “Tradescantia”, bedoelen ze niet het planten geslacht maar de Zebrina. Het is ook niet zonder reden dat deze Tradescantia soort zo populair is. Het is een makkelijk te verzorgen plant met mooie, fluweelachtige, paarse bladeren.

Tradescantia Spathacea

Ook een Tradescantia soort met paars in het blad, maar dan een zeer onbekende versie. Bijzonder aan deze variant is dat je hem in Nederland vooral buiten ziet. Hij is overigens niet winterhard, dus na de herfst moet ie naar binnen. Meer lezen over de Tradescantia Spathacea?

Tradescantia Pallida

Deze lijkt een beetje op de vorige soort. Ook deze is geen hangplant, maar wordt gebruikt in tuinen als een bodembedekker. Net zoals de andere Tradescantia soorten groeit de Pallida zeer snel. Plaats er een paar in een grote bak of border en je hebt binnen no-time een oase vol Tradescantia Pallida. De bladeren zijn knalpaars en zijn wat dikker dan die van zijn broertjes en zusjes.

Tradescantia Fluminensis

Eigenlijk is de Fluminensis een beetje een vreemde variant tussen de anderen in het Tradescantia geslacht. Deze soort groeit hetzelfde als de Zebrina, maar het blad is volledig groen. De andere bekende Tradescantia soorten hebben allen wel iets van paars in het blad. Meer lezen over de Tradescantia Fluminensis op deze pagina.

Tradescantia Nanouk

Op zoek naar een Tradescantia die wel een stootje kan hebben, maar tegelijkertijd een lust is voor het oog? Dan is de Tradescantia Nanouk iets voor jou. Laat je niet voor de gek houden door de prachtig gekleurde blaadjes: deze plant is een echte krachtpatser. Ongeveer dezelfde looks, maar dan in het geel bestaat ook: Tradescantia Yellow Hill.

Tradescantia Tricolor

Deze vinden we stiekem de allermooiste: Tradescantia Fluminensis Tricolor. Het is een variant op de Fluminensis, maar dan met drie kleuren in het blad: roze, melkwit en groen. Soms zijn de bladeren een effen kleur, soms hebben ze een patroon.

Tradescantia Green Hill

Waarschijnlijk ken je de Tradescantia als kleurrijke kamerplant. De meeste soorten zijn dan ook gekleurd. De Tradescantia Green Hill bewijst dat ook een volledig groene variant mooi kan zijn!

Tradescantia Sillamontana

Dit is echt een unieke soort binnen deze familie. De Tradescantia Sillamontana heeft bijna dezelfde groeiwijze, maar is volledig bedekt met een zilvergrijs pluis.

Tradescantia onder de microscoop

Hieronder een foto van het blad van een paarse Tradescantia onder de microscoop. Hier is de vergroting 100x.

Veel gestelde vragen en problemen

Kun je de Tradescantia stekken?

Dat kan zeker. Sterker nog, het is een heel gemakkelijke plant om te stekken. Ideaal voor beginners. Op deze website is er een pagina over: lees verder over Tradescantia stekken.

Is deze plant giftig?

Een dubbel antwoord: een aantal officiële instanties melden dat deze plant niet giftig is. Toch is het niet wenselijk dat kinderen, katten of honden plantdelen binnenkrijgen. Dat komt omdat de bladeren en stengels een bestanddeel bevatten die irritatie aan slokdarm en maag veroorzaken, voornamelijk bij kinderen en dieren. Dit kan als zeer vervelend worden ervaren en onder andere braken veroorzaken. Houd deze plant dus liever uit de buurt van jouw kinderen of geliefde viervoeter. Kies liever een niet giftige kamerplant, bijvoorbeeld een Graslelie.

Kun je de Tradescantia buiten houden?

In principe kun je de Tradescantia als tuinplant houden, maar wil je de plant gezond houden moet je wel aan een paar voorwaarden voldoen. Ten eerste is het belangrijk dat je de plant niet buiten houdt als het onder de 10 graden is. Het is per slot van rekening van nature een tropische plant. Kies buiten een beschutte standplaats, dus uit de wind. Ook kun je het beste de volle zon vermijden, deze kan namelijk de bladeren doen verbranden. Heb je zo’n plekje in jouw tuin of op jouw balkon? Dan heb je aan de Tradescantia een leuke buitenplant!

De plant heeft geel blad

Gele bladeren zijn vaak het gevolg van een teveel aan water. Dit kan al na een enkele keer gebeuren. Als er geen gat in de onderkant van de pot zit blijft het water in de aarde staan en blijft deze drassig. Dit droogt eigenlijk amper meer op en zo blijven de wortels voor langere tijd in natte grond staan. Dit zorgt voor wortelrot, gele bladeren en uiteindelijk bladuitval.

Je kunt dit oplossen door de Tradescantia uit de pot te halen. Als de aarde erg drassig is moet je deze vervangen. Boor een gat in de pot, of kies een andere pot met een gat, en zet de plant terug. Na verloop van tijd zal de plant zich herstellen. Dit zie je doordat er nieuw blad aan groeit.

Vaderplant krijgt bruine bladeren / bruine vlekken op de bladeren

De meest voorkomende reden van bruine of dorre bladeren is een te droge lucht. Vergeet niet dat dit van nature een tropische plant is. Een Tradescantia is een makkelijke kamerplant en kan wel wat hebben, maar een te droge lucht is toch echt een probleem. Benevel de bladeren dagelijks met de plantenspuit. De bruine bladeren zullen helaas niet meer herstellen, maar de nieuwe bladeren zijn weer helemaal mooi.

Bruine vlekken op de bladeren zijn vaak juist het gevolg van direct zonlicht. Dit kan de bladeren doen verbranden en dat zie je aan de bruine vlekken. Verplaats jouw plant naar een plekje uit de zon, maar waar nog wel veel indirect zonlicht is.

De kleuren op het blad vervagen

Het leuke aan deze planten is dat ze in veel verschillende kleuren te vinden zijn. Dan wil je natuurlijk dat deze kleuren zo mooi mogelijk blijven. Soms gebeurt het dat deze kleuren vervagen. De oorzaak is meestal dat de plant te weinig licht krijgt. Er is veel licht nodig om de kleuren mooi en scherp te houden. Verplaats de plant naar een plekje met meer licht, maar nooit in direct zonlicht.

Een tweede mogelijkheid kan nog een tekort aan voeding zijn. Ga voor jezelf na of de Tradescantia voldoende licht krijgt. Is dit niet het geval? Dan kan een beetje plantenvoeding helpen om hem weer mooi te krijgen.

De bladeren vallen af

Als de bladeren van de plant af beginnen te vallen kunnen er twee dingen aan de hand zijn. Ten eerste kan het een probleem van te weinig licht zijn. Een tweede oorzaak kan een te lage temperatuur zijn. Ga voor jezelf na wat de oorzaak is en verplaats de plant zo nodig.

Samenvatting