Luizen ken je waarschijnlijk wel uit de kindertijd. Mensen die in je haren aan het zoeken waar naar de kleine rakkers. De luis beperkt zich niet tot mensenhaar. Ook in de wereld van het plantenrijk kan de luis nogal plaagrijk zijn. Luizen en je kamerplanten, beslist geen prettig huwelijk. De gemiddelde plantenluis is 1,5 tot 5 mm lang. Maar ook al zijn ze klein, en-masse zuigen ze snel en adequaat je hele plant leeg. Even kennismaken met de plantenluis? Pas dan weet je namelijk hoe je je planten er bovenop moet helpen. De hoofdsoort plantenluis heet sternorryhncha en bestaat uit de volgende groepen:
• Witte vliegachtigen (lijken op mini motjes)
• Bladluisachtigen (met of zonder vleugels)
• Bladvloachtigen (een soort stofluizen maar dan met zuigsnuit)
• Schildluisachtigen (goede camouflage)
• Dopluisachtigen
• Wolluizen
Een luis brengt geen goed nieuws voor je plant
Zoals je ziet, dat zijn nogal wat varianten. Na het lezen van dit artikel heb je snel door welk type plaag er op je plant zit. De gemiddelde luis heeft nogal wat plantensappen nodig om zijn eiwitinname te bereiken. Die is dan ook de hele dag bezig je plant te ondermijnen. Je kunt het eetpatroon van de plantluis zelf niet direct verantwoordelijk houden voor het afsterven van je plant. Wel dat hij snel virussen overbrengt en honingdauw achterlaat op de bladeren (groeibodem voor schimmels die je plant verzwakken). Ook brengen plantluizen allerlei giftige stoffen in de plant die daar dan weer mee moet dealen. Een luizenvolkje op een plant is dus geen pretje en dient zo snel mogelijk bestreden.
Aangedreven door tocht en droge lucht
Wat brengt de plantluis er toe zijn dodelijke bezoekje aan je kamerplant te ondernemen? In het kort: droge lucht en tocht. Maar ook planten die wat minder weerstand hebben, zijn snel slachtoffer. Vitale planten laat de plantluis vaak links liggen. Je moet goed turen om te kijken of je plant geïnfecteerd is met luis. Je hebt zelfs een loep nodig om te kijken welk type luis op je plant zit. Er zijn echter ook aanwijzingen die de plant zelf aangeeft, als hij besmet is met luis, bijvoorbeeld verwelkt, vervormd of verkleurd blad. De meeste mensen met kamerplanten komen in aanraking met de bladluis, de wolluis en de schildluis.
De bladluis
Dit beestje schommelt qua grootte tussen de 1 en 7 millimeter en kan allerlei kleuren aannemen, van wit naar groen, van zwart naar geel of rood. Het lijfje heeft wel wat weg van een minipeer en aan het achterlijfje zitten twee buisvormige organen. De bladluis ondermijnt je kamerplant met roetdauw, honingdauw en verdrogingen. Door zijn schranspartijen krijg je gele bladeren en groeistoornissen van de plant. De bladluis landt heel graag op planten met zachte bladeren zoals de calathea warcewiczii.
De wolluis
Ook een niet graag geziene gast op je kamerplanten. De wolluis is tussen de 3 en 6 millimeter groot en heeft een standaard witte kleur. Het lijfje is bedekt met witte wasdraden. Vooral in de zomer kan een kleine kolonie wolluizen in no-time tot een enorme plaag uitgroeien. Wat ze je planten aandoen: de groeikracht ondermijnen, met honingdauw schimmels aantrekken en blad laten vergelen. De wolluis is een alleseter en maakt geen onderscheid tussen soorten kamerplanten. Wel zijn er een paar planten die extra gevoelig zijn voor de wat wattige luis. De bromelia en de bananenplant kunnen er moeilijk tegen en ook orchideeën, passiebloemen en olijfboompjes zwakken snel af door de wolluis.
De schildluis
Die kun je op het eerste gezicht verwarren met een wolluis; hij is alleen wat kleiner (tussen de 1 en 5 mm) en ook ietsje platter en langwerpiger. De schildluis geeft na zijn zuigwerk je plant een vervelend cadeautje, namelijk een toxische stof. Hij remt de groei van je plant af en zorgt voor rode of bruine vlekken op de bladeren die daarna afsterven. Zijn voorkeuren zijn orchideeën en planten met een houtige stam zoals zo’n beetje alle palmsoorten.
Het tegengaan van de luizeninvasie
Luizen verspreiden zich via tocht, via kleding of door zelf te vliegen. Het is bijna onmogelijk dus om hun invasie te voorkomen. Zet je kamerplanten vooral niet op de tocht, dat scheelt al. En houd je plant gezond. Er zijn aanwijzingen dat bladluizen vooral op gezonde planten afkomen vanwege de nieuw aangemaakte bladeren. Maar als je ervoor zorgt dat je gezonde kamerplanten hebt, hebben ze het voordeel van goede weerstand. Als jij je planten daarna helpt met de bestrijding van luis, gaan ze het wel overleven. Dat is niet altijd zo als je planten al zwak zijn. Een invasie van luizen kan dan de bekende druppel zijn die de emmer doet overlopen.
Bestrijden van luizen
• Met (biologische) insectenspray
• Met afwasmiddel (plantenspuit met water en scheut afwasmiddel)
• Met azijn (plantenspuit met water en scheut azijn); geen goed idee bij gevoelige planten
• Met neemolie (liter lauw water, eetlepeltje neemolie en eetlepel groene zeep in sprayfles)
• Koud water (kou en vocht zijn dodelijk voor de luis, wel enkele keren herhalen)
