Hoe moet je een cactus stekken? Dat hangt af van de soort. Het principe is hetzelfde, maar alle cactus soorten produceren net even iets anders de stekjes. Op deze pagina lees je voor iedere soort de aanpak.
Ook lees je op deze pagina hoe je een afgebroken cactus kunt redden en tot slot wat algemene tips voor het stekken van de cactus.
Wanneer cactus stekken?
Een Cactus stekken kan, in principe, het hele jaar door. Toch kun je wel de slagingskans verhogen door te stekken in het voorjaar of het begin van de zomer. Dan zit een cactus in de groeifase en heeft de plant, en dus ook de stek, de meeste energie.
Pas wel op tijdens het stekken in de zomer. Als er sprake is van een hittegolf is het geen goed idee om te gaan vermeerderen. Als het erg warm is heeft de plant alle energie nodig om te overleven. Een stuk afsnijden veroorzaakt dan onnodige stress en is slecht voor de moederplant en de stek.
Cactus stekken: de voorbereiding
Een goede voorbereiding is het halve werk. De cactus staat bekend om de scherpe stekels. Daarmee beschermt de plant zich. Het is een goed idee om handschoenen te dragen tijdens het stekken. Ook kun je een tang gebruiken om de stekjes te verplaatsen. Zo hoef je ze niet aan te raken.
Wist je dat er ook cactussen zijn zonder stekels? Misschien ken je wel de Lidcactus. Een Lidcactus kun je stekken zonder bescherming!
Een ander belangrijk deel van de voorbereiding is het desinfecteren van de snoeischaar. Hiermee voorkom je de verspreiding van ziektes. Je gaat immers een stuk van de cactus afknippen en dat laat een flinke snijwond achter. Desinfecteren van de snoeischaar kan bijvoorbeeld met alcoholdoekjes.
Stap 1: Cactus stekken nemen
De cactus familie is groot en er zijn verschillende types. Ieder type produceert op een andere manier stekjes en is op een andere manier te vermeerderen. Bekijk jouw type cactus hieronder en bepaal hoe je de stek moet nemen.
De rest van de stappen is hetzelfde voor alle types.
Cactussen die in de lengte groeien
Cactussen die in de lengte groeien worden ook wel zuilvormige cactussen genoemd. Hieronder valt bijvoorbeeld de Trichocereus.
Deze cactussen kun je vermeerderen door simpelweg een stuk van de bovenkant af te snijden. Het zijn zeer sterke cactussen die hier van zullen herstellen. De moederplant gaat weer uitlopen vanaf de plek waar je hebt gestekt.
Natuurlijk kan het een goede keuze zijn om hem niet vlak boven de grond af te snijden. Je wilt nog wel een mooie moederplant overhouden. Hoe hoog of laag je hem ook afsnijdt: de moederplant gaat weer uitlopen vanaf de wond!
Cactussen die uitlopers produceren
Er zijn ook veel cactussen die uitlopers produceren in de vorm van bolletjes. Hieronder vallen onder andere de Echinopsis en Mammillaria.
Deze bolletjes zitten soms al los. Dan hoef je enkel met de pot te rammelen en vallen ze er af. Zo niet, dan kun je ze voorzichtig lossnijden.
Door deze te stekken help je de moederplant. De energie gaat nu weer naar de hoofdplant en niet meer naar de uitlopers.
Schijfcactussen
Schijfcactussen worden ook wel Vijgcactussen genoemd. Hieronder vallen bijvoorbeeld de Opuntia. Kenmerken zijn de leuke “oortjes” die aan de hoofdplant groeien. Deze kun je verwijderen en stekken.
Snij de stekjes zo dicht mogelijk op de hoofdplant af.
Stap 2: Cactus stekken laten drogen
Hierboven stond per cactus omschreven wat de uitlopers zijn om hem mee te vermeerderen. Vanaf nu zijn alle stappen weer hetzelfde.
Het is belangrijk om het uiteinde van de stek, dus de snijwond, eerst goed te laten uitdrogen. De wond moet helemaal dicht en het vliesje moet hard aanvoelen. Dit geldt overigens ook voor andere planten die uit droge gebieden komen, zoals de Sanseveria.
Als je dit niet doet, en hem te vroeg in de aarde zet, bestaat de kans dat jouw stekken gaan rotten. De wond is nog open en de stek is dus makkelijk toegankelijk voor schimmels en bacteriën die in de aarde zitten.
Het drogen doe je simpelweg door jouw stek weg te leggen op een lichte plek. Vermijd wel de volle zon, anders kunnen ze gaan verschroeien.
Hoe groter de snijwond, hoe langer dit proces duurt. Met kleine stekjes ben je soms binnen een paar dagen klaar, maar met grote stekken kan het wel een week duren.
Naar een pot
Zodra de snijwond op de stek goed is uitgehard kun je hem in een pot gaan zetten. Een cactus houdt van droge grond die goed vocht afvoert. Idealiter boots je deze natuurlijke situatie zo goed mogelijk na.
Er bestaat potgrond speciaal voor cactussen. Deze is goed water doorlatend. Soms wordt dit verkocht als potgrond voor vetplanten, maar dat is hetzelfde. Als je dit niet hebt (of wilt kopen) kun je ook zelf een potgrond maken die goed vocht afvoert. Neem hiervoor een deel normale potgrond, een deel zand en een deel perliet. Ook is het goed om wat hydrokorrels door de grond te mengen.
Steek jouw stekjes ongeveer 1 centimeter diep in de aarde. Zorg dat de volledige snijwond goed contact maakt met de grond. Hier kun je voor zorgen door de aarde zachtjes aan te drukken.
Wil je de slagingskans van het stekken vergroten? Doop dan eerst de stekken in hormoonpoeder (ook wel stekpoeder genoemd). Hiermee stimuleer je de stek om wortels aan te maken.
Water geven en wachten
Zet jouw cactus stekken op een lichte plek. Een volwassen cactus is een zonaanbidder, maar de stekjes nog niet! Zo lang de stekjes nog niet zijn geworteld kun je ze het beste uit de volle zon houden.
Het water geven is een belangrijk gedeelte van het stekken van de cactus. De cactus stek heeft nog geen wortels en kan dus weinig water opnemen. Als je te veel water geeft blijft dit ongebruikt in de aarde achter en vergroot je de kans op schimmels.
Het beste is om een paar keer per week met de plantenspuit de aarde vochtig te maken. Op die manier kun je heel gecontroleerd te werk gaan. Zie je dat de aarde nog vochtig is? Wacht dan liever nog een dagje.
Het wortelen kan even duren. Meestal verschijnen de eerste worteltjes na 1 of 2 maanden. Je kunt het testen door heel zachtjes aan de stek te trekken. Als je weerstand voelt weet je dat de stek is geworteld! Dan mag je hem ook wat meer water gaan geven, maar nog steeds niet te veel.
Afgebroken cactus stekken
De kat heeft de cactus van de tafel afgegooid, nu is hij stuk. Dat is natuurlijk ontzettend balen! Gelukkig is er de mogelijkheid om hem te herstellen. Een cactus stekken doe je namelijk van een stuk cactus. Als deze is gebroken, heb je feitelijk een stuk cactus. Deze kun je weer laten uitgroeien tot een nieuwe.
Stap 1
Trek dikke handschoenen aan. Als je tuinders handschoenen hebt zijn die perfect. Deze werken tegen distels, dus ook tegen de cactus. Anders zijn oven handschoenen ook goed.
Zorg voor een scherpe schaar. Een botte schaar maakt geen goede snede en zal de cactus enkel meer beschadigen. Ook moet je de schaar goed desinfecteren. Een cactus wond is gevoelig voor rotting en schimmels. Door het mes te desinfecteren verklein je deze kans.
Stap 2
De plek waar de cactus is gebroken is waarschijnlijk geen glad oppervlakte. Dit moet het wel zijn om hem opnieuw te laten wortelen. Maak met het (schone en scherpe) mes een net en glad oppervlakte van de breuk.
Stap 3
Laat het oppervlakte goed uitdrogen. Dit doe je simpelweg door de cactus op een lichte en droge plek weg te leggen. Vermijd wel direct zonlicht.
Als het oppervlakte goed is uitgedroogd zet je de stek terug in zijn (nieuwe) pot. Laat het gedroogde oppervlakte goed contact maken met de grond. Dit is ook meteen een mooie kans om jouw cactus te voorzien van verse grond. Een potgrond voor cactussen of vetplanten is perfect. Het gaat erom dat deze grond goed vocht doorlaat.
Wil je jouw cactus goed op weg helpen? Maak dan gebruik van stekpoeder. Hiermee stimuleer je de cactus om nieuwe wortels aan te maken.
Stap 4
Na enkele weken, soms iets langer, gaat jouw cactus nieuwe wortels aanmaken. Wees tot die tijd zeer spaarzaam met water. Af en toe een beetje benevelen voor een licht vochtige grond is voldoende.
Zodra jouw cactus wortels heeft aangemaakt kun je overgaan op de normale verzorging. Dan mag jouw cactus ook weer gaan wennen aan zonlicht. Verplaats hem steeds dichter naar de standplaats waar hij stond voordat hij brak.
Help! Mijn cactus stekken rotten!
Zoals hierboven beschreven is het belangrijk de cactus stekken goed te laten drogen voordat je ze in de aarde zet. Dit is om rotten van de stekken te voorkomen. Tijdens het drogen krijgt het snij oppervlakte een andere kleur. Meestal wordt het een beetje grijs, maar soms ook bruin of zwart. Dit is normaal.
Als je stek aan het rotten is merk je dat snel genoeg. Het snij oppervlakte is dan vaak zwart of bruin, maar voelt ook zacht aan. Soms zie je er de schimmel op zitten.
Wil je dat deze stek nog kans van slagen heeft zul je het verrotte stuk moeten verwijderen. Bij grote cactus stekken is dit vrij eenvoudig: je snijdt simpelweg het rotte stuk weg. Helaas zijn kleine cactus stekjes soms niet meer te redden. Dan moet je opnieuw beginnen.
Is het gelukt om het rotte deel weg te snijden? Laat dan het nieuwe snij oppervlakte opnieuw goed drogen. Leg de stekken op een lichte plek, maar niet in direct zonlicht.
Tips vermeerderen cactus
Het stekken van verschillende cactussen is op deze pagina uitgebreid omschreven. Tot slot nog een aantal algemene tips om de slagingskans van het stekken te vergroten:
- Laat de stekken altijd goed drogen voordat je ze in de aarde zet. Beter te lang dan te kort. Een gedroogde stek blijft lang goed. Een te natte stek gaat snel rotten.
- Zorg altijd voor een goede afwatering in de pot.
- Een cactus vermeerderen heeft een kleinere slagingskans dan andere soorten planten. Kies liever voor meerdere stekjes tegelijk.
- Ook kun je gebruik maken van stekpoeder. Zo heb je meer kans dat de stek gaat wortelen.
