Appelboom snoeien

Een appelboom snoeien is niet lastig, maar je moet wel even weten hoe je het precies aanpakt.

Op deze pagina lees je eerst waarom je een appelboom moet snoeien. Daarna de beste tijd (vroege lente + zomer). Het stappenplan om de appelboom te snoeien lees je daaronder. Deze aanpak bestaat uit een stukje basiskennis over de soorten takken aan een appelboom en vervolgens welke er gesnoeid moeten worden. Het onderste stuk van de pagina bevat tips voor specifiekere types zoals een zeer oude appelboom.

Waarom appelboom snoeien

Het snoeien van de appelboom (Malus Domestica) is om meerdere redenen belangrijk. Als je dit niet doet gaat dit ten koste van de gezondheid van de boom. Door te snoeien blijft de boom gezond, verleng je haar levensduur en heb je er langer plezier van.

Het doel van de appelboom snoeien is om de kroon open te houden: zo komt er over lucht doorheen en beperk je de kans op rot. Daarnaast letten we bij de snoei op de vorm. Door de appelboom in een piramide/kerstboom vorm te snoeien vangen alle takken licht, ook de onderste. Tot slot bevorderen we met snoeien de groei van appels. Dit is natuurlijk het leukste!

Wanneer appelboom snoeien

Wanneer je een appelboom snoeit, hangt er vanaf of het een oude of een jonge boom is:

• Jonge appelbomen (tot 4 jaar): deze snoei je het beste in het voorjaar. Dus zo rond maart of april.
• Oude appelbomen: deze snoei je zodra al het blad is gevallen. Dus dat kan vanaf december. Je hebt de tijd tot maart.
• Voor beiden bomen is een zomersnoei nodig. Hierover verderop de pagina meer.

Het is belangrijk dat je de appelboom op tijd snoeit. Als je te laat snoeit dan is de boom al begonnen met het uit laten groeien van nieuw blad. Je zal de boom dan remmen in haar groei.

Of het nu om een jonge of oude boom gaat: snoei nooit tijdens vorst! Een appelboom snoeien maakt snijwonden. De boom kan hier prima van herstellen, maar als het vriest neem je onnodig risico. De appelboom kan dan het weefsel niet goed herstellen en zo loopt de boom schade op.

Daarbij is er nog een goede reden om het weerbericht te checken voordat je gaat snoeien. Als het erg vochtig is buiten loop je extra risico. Als de snijwonden van de appelboom te lang nat blijven bestaat er kans op infecties. Kies voor het snoeien dus altijd een mooie, droge, voorjaarsdag zonder vorst!

Tot slot: snoeien is vaak de voorbereiding bij een appelboom verplanten. In dat geval gelden dezelfde tips: niet tijdens de vorst en zowel in de lente als herfst bestaat de mogelijkheid.

Hoe appelboom snoeien

Om een appelboom zo goed mogelijk te snoeien is het belangrijk te weten wat voor typen takken de boom heeft. Met deze kennis kun je te werk gaan. De takken worden hier eerst opgenoemd. Deze vind je terug op de tekening die er onder staat. Neem hier even goed de tijd voor. Het succesvol appelboom snoeien is gemakkelijker als je goed weet hoe de boom in elkaar zit

1. De stam. Dit is het gedeelte van de vanaf de grond tot de onderste draagtak. De stamlengte is afhankelijk van de vorm van de boom en varieert van 50 cm bij een laagstam tot 180 cm bij een hoogstam.
2. Gesteltakken. Dit worden ook wel de draagtakken of frametakken genoemd. Dit zijn de onderste, sterke takken die op de stam staan. Meestal zijn er 3 tot 5 gesteltakken.
3. Vruchthout. Deze takken groeien aan de gesteltakken. Het vruchthout draagt vruchten. Hier gaat het uiteindelijk om!
4. Verlengenis. Deze twijg staat op het uiteinde van een gesteltak of de stam. Een verlenging ervan, vandaar de naam.
5. Concurrenten van verlengenissen. Dit zijn sterke, opgaande scheuten die onder de verlengenissen groeien. De concurrent is bijna even lang of langer als de verlengenis. De verlengenis is de bovenste, de concurrent de onderste.

Appelboom snoeien met tekening

Nu weet je welke takken er aan jouw appelboom zitten, kunnen we de appelboom gaan snoeien aan de hand van de tekening! Het doel is om een open kroon te snoeien waarbij alle takken licht krijgen. Daarom is een piramidevormige appelboom het beste. Zo krijgen ook de onderste takken licht. Dit snoei je weg:

• Concurrenten van verlengenissen. Deze moeten eraf omdat de concurrent de verlengenis in de weg zit.
• Wildopslag: scheuten of twijgen die ontstaan op de onderstam, of vanuit de wortels, van de appelboom. Meestal heeft dit een andere kleur dan de boomstam.
• Takken die zeer stijl omhoog groeien. We willen de kroon open, dus die moeten weg
• Oud en afgedragen vruchthout. Hier zaten vruchten aan, maar nu niet meer. Knip deze terug tot 6 knopen vanaf de gesteltak.
• Takken die aangetast zijn door vruchtboomkanker.
• Takken die elkaar in de weg groeien, aan elkaar schuren.
• Rughout: dit zijn verticaal groeiende takken op het vruchthout.

Dit snoei je niet weg:

• De verlengenissen van sterkgroeiende gesteltakken.
• Je zult veel korte twijgjes aan de gesteltakken en het vruchthout tegenkomen. Deze twijgjes zijn nodig, hier komen straks de vruchten aan. Vaak zijn het erg veel. Dun het aantal twijgjes dan ook uit tot je de sterkste overhoud. Zo heeft de boom energie voor de overgebleven twijgjes.

Verder voor de vormsnoei:

• Gesteltakken kun je met een derde terugsnoeien. Zorg dat de gesteltakken allemaal ongeveer even lang zijn.

Appelboom snoeien in de zomer

Zoals hierboven beschreven vindt de grootste snoei van de appelboom plaats in het voorjaar. Daarnaast is er een tweede snoei nodig: in de zomer. Je appelboom snoeien in de zomer is niet zo intensief als in het voorjaar, maar absoluut noodzakelijk voor een gezonde boom. Deze zomersnoei zorgt er voor dat je meer appels aan de boom krijgt! Voor deze snoei geldt ook weer: alleen tijdens droog weer. Bij vocht bestaat de kans op infectie van de snijwonden.

Het voordeel van de zomersnoei is dat je appelboom nu bladeren heeft. Je kunt nu goed beoordelen of je tijdens het voorjaar de boom in een goede vorm hebt gesnoeid. Krijgen nog niet alle onderste takken licht? Snoei dan wat takken weg. Daarbij haal je tijdens de zomersnoei alle twijgen weg die recht omhoog groeien en geen knopen hebben.

De leeftijd van de boom: specifieke snoeitips

Hoe je de snoei aanpakt heeft alles te maken met de leeftijd van de boom.

Jonge appelboom snoeien

Een jonge appelboom, tot 4 jaar, moet altijd in het voorjaar worden gesnoeid. De beste tijd is zo rond maart of april.

In zijn eerste jaren is het belangrijk dat een appelboom hard groeit. Appels zijn leuk, maar zijn op dat moment nog geen prioriteit om op te focussen. De boom moet eerst groot en stevig worden zodat hij later veel vruchten kan dragen. De strategie is om een aantal goede en stevige gesteltakken te ontwikkelen.

Deze fase is belangrijk voor de rest van het leven van de boom. De groei van de gesteltakken kun je stimuleren door deze ieder jaar flink in te korten. Groeien door te snoeien dus! Deze strategie hou je bij een laagstam 1 tot 4 jaar aan, bij een halfstam 3 tot 7 jaar doorgaat en bij een hoogstam 5 tot 12 jaar.

Volwassen appelboom snoeien

Bij volwassen appelbomen spreken we van onderhoudssnoei. De snoei moet nu de groei van vruchten stimuleren. Dit doen we door de boom zo te snoeien dat iedere tak voldoende licht krijgt. Ook een open kroon is belangrijk zodat er lucht langs de takken kan gaan.

Het belangrijkste is het verwijderen van oud vruchthout. Dit zijn vruchttakken die appels hebben gehad, maar het afgelopen seizoen niet meer. Deze takken maken de boomkruin dichter en door het te verwijderen krijgen de andere takken meer licht.

Oude appelboom snoeien: verjongingssnoei

Een oude appelboom herken je aan steeds korter wordend vruchthout en er groeien steeds minder nieuwe scheuten aan. Door een verjongingssnoei kun je de appelboom een impuls geven het vruchthout te vernieuwen. Zo krijg je weer nieuwe appels!

Verwijder in het vroege voorjaar alle dode en oude takken. Daarbij kort je de gesteltakken een stuk in. Let erop dat dit grote impact heeft op de oude boom. Het is dus niet zonder risico’s. Appelbomen staan er om bekend dit goed te kunnen hebben, maar beperk je sowieso tot het snoeien van maximaal 20% van de takken.