Lidcactus

De Lidcactus is een bladcactus, van oorsprong afkomstig uit het zuidoosten van Brazilië. De plant valt binnen de familie van de familie van de Cactus. Om die reden verwacht je misschien dat de Lidcactus groeit in droge, hete gebieden. Niets is minder waar. De natuurlijke leefomgeving van deze plant is tropisch. Dat betekent geen droge lucht, maar een zeer hoge luchtvochtigheid.

De botanische naam van de Lidcactus is Schlumbergera Truncatus. Er zijn nog een aantal bekende soorten Schlumbergera, daarover later op de pagina meer. Allen zijn hangplanten.

Een Lidcactus ken je misschien wel onder de naam Kerstcactus. De reden van deze bijnaam? De plant bloeit rondom de kerstdagen en wordt daarom veel cadeau gedaan in deze periode. Net zoals de Amaryllis dus. Hoe korter de dagen, hoe uitbundiger de bloei. Dit is natuurlijk uniek, gezien verreweg de meeste planten juist tot bloei komen zodra de dagen langer worden. Je vindt op deze pagina alles over de groei en bloei van de Lidcactus.

Het is een plant die zeer veel voldoening kan geven. Ten eerste natuurlijk vanwege de unieke groeiwijze en uitbundige bloei. En wist je dat deze plant, onder de juiste verzorging, wel 20 tot 30 jaar oud worden? Hoe je de verzorging aanpakt lees je ook op deze pagina.

Groeiwijze van de Lidcactus

De Lidcactus is een Epifyt. Dat betekent dat de plant op andere planten groeit, zonder daaraan voedingsstoffen te onttrekken. Dit is een belangrijk detail omdat het anders om een parasiet zou gaan. De Lidcactus groeit in de natuur over de boomstammen van levende bomen heen.

Sommige soorten classificeren trouwens als Lithobiont. Het kenmerk daarvan is dat ze op rotsen en andere steenachtige ondergrond groeien. Deze kenmerken zijn belangrijk om te weten voor de verzorging, waarover later meer.

Ze hebben geen bladeren, zoals voor cactussen normaal ook het geval is. In plaats hebben ze stengels die zijn samengesteld uit platte delen. Deze groene delen bevatten de bladgroenkorrels waarmee de Lidcactus in staat is fotosynthese toe te passen. Soms zie je dat een stengel uit 1 deel bestaat, maar meestal vertakken ze. Deze groeiwijze zie je terug bij andere leden van de plantenfamilie waarin de Lidcactus valt, de Rhipsalideae.

In totaal kunnen ze met deze groeiwijze wel anderhalve meter lang groeien. Aan het einde van de stengels zitten haren waaraan de bloemknoppen groeien. Hieronder op de foto zie je deze delen in detail. Op die foto zijn ook mooi de haren te zien.

De bloemen van de Lidcactus

De groeiwijze van deze hangplant (of eigenlijk: hangcactus) is al vrij uniek, maar de voornaamste reden dat men deze plant koopt is toch echt de bloei. De bloemen hangen aan de uiteinden van de stengels. En hoewel de stengels naar beneden groeien, staan de bloemen vrijwel altijd horizontaal.

Elke bloem heeft tussen de 10 en 30 bloemblaadjes. De buitenste bloemblaadjes zijn korter, de binnenste zijn juist langer. Door dit verschil lijkt het soms alsof de bloem binnenin een kleinere bloem bevat. Vanuit het midden van de bloem groeien er meeldraden die meestal naar buiten toe uitsteken.

Op de foto hieronder zie je een prachtige doorsnee van een Lidcactus bloem.

Andere Schlumbergera soorten

Vaak wordt met Schlumbergera de Lidcactus bedoeld. Maar Schlumbergera is de naam van het plantengeslacht. Lidcactus is voluit Schlumbergera Truncatus en binnen het plantengeslacht vallen nog andere soorten. Met deze soorten zijn weer verschillende kruisingen gedaan. De soort, of de kruising, bepaald de bloeitijd en de kleur van de bloem. Zo kun je een Schlumbergera vinden in de kleuren rood, wit, geel, roze en paars.

Een bekende soort is de Schlumbergera Gaertneri. Dit wordt ook wel de Paascactus genoemd omdat, jawel, deze bloeit rond Pasen. Het is soms lastig het verschil tussen de twee soorten te zien. Pas zodra ze in bloei staan kun je het verschil echt goed zien. De bloemen van de Paascactus zijn stervormig, de Kerstcactus juist cilindervormig.

Andere soorten zijn:

• Schlumbergera Kautskyi
• Schlumbergera Rosea
• Schlumbergera Microsphaerica
• Schlumbergera Opuntioides
• Schlumbergera Orssichiana
• Schlumbergera Russelliana
• Schlumbergera Lutea

=> Bekijk ook eens de pagina met andere cactus soorten

Lidcactus verzorging

Standplaats en licht

Een Lidcactus houdt van veel licht, maar niet van direct zonlicht. Dit is belangrijk om rekening mee te houden met het kiezen van de juiste standplaats. Veel licht is nodig om groei en bloei te stimuleren en de plant gezond te houden. Tegelijkertijd mag het geen direct zonlicht zijn. In de ochtend is dit niet zo’n groot probleem, maar in de middag is de zon toch echt te heet voor deze plant. De plant krijgt rode bladeren als reactie op te hete middagzon.

Deze behoefte aan licht is logisch als je kijkt naar de natuurlijke groeiomstandigheden. In de tropen groeit een Lidcactus op de stam van grote bomen. In de ochtenduren komt de zon hier onderdoor, maar het grootste gedeelte van de dag wordt de zon geblokkeerd door het bladerdak van de bomen.

Kies dus voor een raam op het oosten of noorden. Een raam op het zuiden of westen kan ook, maar zet de plant dan een paar meter van het raam af. Nadat je de eerste bloemknoppen ziet verschijnen is het slim om de plant niet meer te verplaatsen.

Aarde

Deze plant groeit nog steeds op veel plekken in het zuiden van Amerika. De wortels van de plant staan niet in de aarde, maar er worden bomen of rotsen gebruikt. Dit betekent dat de wortels gewend zijn aan lucht en zuurstof. Zet je jouw Lidcactus in normale potgrond, dan levert dit hoogstwaarschijnlijk problemen op. Zeker na verloop van tijd, en je vaker water geeft, wordt deze potgrond steeds dichter. De wortels raken zo verdrukt en krijgen geen zuurstof meer.

Kies daarom voor een potgrond die speciaal is ontwikkeld voor cactussen of vetplanten. De eigenschap van deze grond is dat het een veel luchtigere structuur heeft. De wortels krijgen hierin de ruimte die ze nodig hebben. Een andere oplossing is om normale potgrond aan te mengen met zand of perliet.

Lidcactus snoeien

Snoeien is belangrijk om de vorm van de plant mooi te houden en om nieuwe bloei te stimuleren. Het beste moment om te snoeien is nadat de plant is uitgebloeid. Na de bloei gaat de Lidcactus namelijk opnieuw uitlopen. Door te snoeien voor deze groeispurt kunnen we de plant stimuleren om te vertakken en zo een vollere plant creëren.

Gebruik altijd een scherpe snoeischaar. Een botte snoeischaar veroorzaakt lelijke snijwonden die lastiger herstellen dan nette snijwonden. Ook moet je de snoeischaar ontsmetten voordat je aan de slag gaat.

Hoeveel je wegsnoeit hangt af van het doel:

• Is het doel om de plant voller te krijgen? Verwijder dan enkel de bladdelen op de uiteinden van de stengels. Zo stimuleer je de Lidcactus voller terug te komen.
• Is het doel om de plant kleiner te maken? Dan kun je naar wens de stengels inkorten.

Tot slot: het is goed om te weten dat je de gesnoeide stukken niet weg hoeft te gooien. Het is namelijk heel makkelijk om de Lidcactus te stekken.

Pot en verpotten

Lidcactussen zijn redelijk snelle groeiers en het is dus nodig om regelmatig te verplanten. Meestal zo iedere twee jaar. Kies altijd een pot met een drainage gat onderin. Zo kan overtollig water uit de pot weg en blijft de grond niet drassig. Drassige grond kan serieuze schade veroorzaken, maar daarover hieronder meer. Om de drainage verder te verbeteren kun je hydrokorrels gebruiken.

Verpotten doe je het liefste aan het begin van de lente. Gebruik altijd verse potgrond zodat de plant weer even vooruit kan. Hierboven lees je over de juiste potgrond.

Hoeveel water?

Een Lidcactus valt binnen de groep van de succulenten. Een kenmerk van die plantengroep is dat ze water op kunnen slaan zodat ze langere periodes van droogte kunnen overleven. Een Lidcactus kan dit ook, maar je kan deze plant niet op dezelfde manier water geven als andere succulenten.

Een Lidcactus is namelijk veel dorstiger. Ze groeien van nature niet in droge woestijnen, maar in tropische gebieden met een hoge luchtvochtigheid. Om de plant mooi en gezond te houden is het dan ook zaak dit in gedachte te houden met het water geven.

Laat de grond dan ook nooit helemaal uitdrogen. Dit is schadelijk voor de plant. Geef water zodra je ziet of voelt dat de bovenste centimeter van de aarde droog is geworden. Dit kun je eenvoudig testen door je vinger in de aarde te steken.

Op deze manier water geven zorgt ervoor dat de grond nooit uitdroogt. Tegelijkertijd zorgt dit er ook voor dat de grond nooit te lang, te drassig is. De Lidcactus is namelijk gevoelig voor te drassige grond.

=> Verder lezen over cactussen water geven

Luchtvochtigheid

Zoals hierboven beschreven groeit deze plant van nature in tropische regenwouden. Daar is een zeer hoge luchtvochtigheid. Een Lidcactus is een vrij sterke kamerplant die een lagere luchtvochtigheid meestal wel zal tolereren. Toch is het goed om de plant ook op dit gebied goed te verzorgen. Een hogere luchtvochtigheid zorgt voor een betere groei en gezonder ogende plant.

Het hoeft overigens helemaal niet moeilijk te zijn. Een simpele oplossing is het benevelen van de plant met een plantenspuit. Doe dit dagelijks en je zult de plant echt zien opknappen. Benevelen van de bladeren heeft als extra voordeel dat er geen stof op blijft liggen. In de winter kun je ook een bakje water op de verwarming zetten. Dit water verdampt en verhoogt de luchtvochtigheid.

Bemesten

Een kamerplant is afhankelijk van de voedingsstoffen die beschikbaar zijn in de pot. Na het verpotten met verse aarde kan de Lidcactus even vooruit, maar de voeding is uiteindelijk op. Daarom is het goed om bij te mesten.

Voeding geven doe je vanaf begin van de groeifase, nadat de plant volledig is uitgebloeid. Dit is ook het moment om te snoeien, zoals je hierboven kunt lezen. Geef tweewekelijks voeding in deze periode. Zodra je ziet dat er bloemknoppen worden gevormd stop je weer met voeding geven.

Het mooiste zou zijn om een voeding voor cactussen te gebruiken. Deze is speciaal afgestemd op de behoeften van dit type plant.

Bloei stimuleren

De Lidcactus bloeit meestal zeer uitbundig en lang. Je kunt deze bloei nog verder stimuleren en zo zorgen voor een mooiere en langere bloeiperiode. Belangrijk om te weten is dat de vorming van bloemknoppen een reactie is op het korter worden van de dagen. Zodra er minder lang, en minder sterk, daglicht aanwezig is gaat de plant aan de slag. In de natuur zorgt ook de daling van de temperatuur voor dit proces, maar in huiskamers is dat minder relevant.

Zodra de eerste knoppen verschijnen kun je de plant aanmoedigen er meer te maken. Geef daarvoor minder water dan je normaal zou doen. Daarbij kun je Lidcactus in de knop het beste niet blootstellen aan plotselinge temperatuurschommelingen. Deze ontstaan bijvoorbeeld door een open raam of een kachel die aan gaat.

Na de bloei moet je de uitgebloeide bloemen verwijderen. Deze kosten de plant nog steeds energie en die kan beter gaan naar de rest van de plant. Ook kun je de plant eventueel verplaatsen naar een koelere ruimte, mocht deze beschikbaar zijn. Belangrijker is om die periode geen voeding toe te dienen. Zodra de eerste groeit weer zichtbaar kun je de plant weer verplaatsen naar de normale standplaats. Ook kun je dan weer beginnen met bemesten.

Veel gestelde vragen en problemen

Lidcactus hangt slap

Slappe stengels aan de plant? Dan moet je een paar dingen controleren. Als de plant slap hangt kan dit een teken zijn dat hij te donker staat. Vaker is teveel bewatering de oorzaak. Doordat de plant voor een langere periode in te natte grond staat kan er rot optreden. Dit veroorzaak het hangen van de stengels.

Haal de plant uit de pot en controleer of de aarde drassig is. Als het echt te drassig is moet je de aarde vervangen. Mocht het meevallen kun je plant terugzetten en simpelweg een tijdje geen water geven.

De knoppen vallen af

Zodra de Lidcactus knoppen heeft aangemaakt is het beter om de plant niet meer te verplaatsen. Dit kan er voor zorgen dat de knoppen eraf vallen. Mocht je de plant niet hebben verplaats kan een tekort aan vocht en/of voedingsstoffen ook een oorzaak zijn. Hierboven lees je over de juiste manier van water en voeding geven.

De Lidcactus bloeit niet

Deze plant heb je natuurlijk voor de bloemen. Dan is het jammer als deze niet bloeit. De belangrijkste ingrediënten voor bloei zijn de hoeveelheid licht en de juiste temperatuur. De bloemknoppen worden geproduceerd bij een lagere temperatuur en kortere periodes van licht. Als er geen bloemknoppen worden aangemaakt kun je de plant verplaatsen naar een ruimte waar het koeler is. Kies een raam op het noorden, daar is ook minder licht. Tot slot mag de plant niet naast een radiator staan. De warme lucht die hier vanaf komt zorgt voor hoge temperaturen en hierdoor worden dus geen bloemknoppen aangemaakt.

Kan deze plant buiten?

Jazeker! In de zomermaanden kun je de Lidcactus prima naar buiten verplaatsen. Zo is het een leuke hangplant voor buiten. Houd wel rekening met de standplaats. Zo houdt deze plant niet van direct zonlicht en niet van tocht. Zodra de temperaturen weer naar beneden gaan, zo einde zomer, haal je de plant weer naar binnen.

Is Lidcactus giftig voor katten?

Deze plant is, voor zover bekend, niet giftig voor katten, honden en vogels. De bladdelen en bloemen zijn ook niet eetbaar.

De plant verliest blad

De bladeren vallen af van de Lidcactus. Dit kan af en toe gebeuren met oude stengels. Als het vaker gebeurt, en ook met de jonge stukken, is er iets anders aan de hand. Deze plant groeit van nature over bomen en rotsen en staat dus normaal gesproken ook niet met de wortels in de aarde. Als kamerplant wel, en dat kan voor problemen zorgen. Als deze aarde te lang, te nat is, ontstaat er schimmel en rot. Hierdoor vallen uiteindelijk de bladdelen van de plant af. Lees op deze pagina de juiste manier en hoeveelheid van water geven.

Het blad wordt geel

Gele bladeren zijn een teken van wortelrot. Wortelrot ontstaat doordat water niet uit de pot kan en de grond drassig is geworden. De wortels van de Lidcactus verlangen ruimte zuurstof. Controleer of de aarde inderdaad drassig is en vervang deze desnoods voor nieuwe. Ook moet er altijd een drainage gat onderin de pot zitten om dit probleem in de toekomst te voorkomen.

Het blad wordt rood

Rode bladeren aan de Lidcactus zijn het gevolg van hete middagzon. Zeker achter glas is die al snel te heet voor deze plant. Veel licht is goed, maar geen direct zonlicht.

Mijn Lidcactus is afgebroken

Dat is zonde van de plant, maar is niet per se een nadeel. Je kunt namelijk de afgebroken stukken opnieuw laten wortelen. Zet de stukken in water en wacht rustig af. Zodra ze geworteld zijn kun je de stukken terugzetten bij de moederplant. Zo heb je weer een volle plant!

Heeft deze plant luchtwortels?

Het kan zijn dat je wortels aan de buitenkant van je Lidcactus ziet groeien. Dit is normaal. In de natuur groeit deze plant over bomen en rotsen. Deze worteltjes worden gebruikt voor grip.