Japanse Esdoorn (Acer Palmatum)

De Japanse Esdoorn (Acer Palmatum) groeit meestal in de vorm van een soort struik, maar hij kan ook worden gekweekt als boom. De grotere exemplaren zijn uitstekend om in een gazon te plaatsen. De kleinere soorten zijn juist weer perfect voor struikranden en grote potten. In ieder geval is de Japanse Esdoorn zeer geschikt voor tuinen waar je een fijne textuur wilt toevoegen als variatie.

Omdat er zo veel soorten van de Acer Palmatum zijn, is het moeilijk om een doorsnee variant te beschrijven. Wat ze allemaal gemeen hebben: ze zijn bijzonder aantrekkelijk en een ware aanwinst voor iedere tuin en zelfs balkon. Ze staan bekend om hun fijn gesneden bladeren, groeistructuur en prachtige kleuren (in de herfst zelfs nog mooier!).

Een Japanse Esdoorn is bladverliezend en kan in Nederland maximaal 10 meter hoog worden, maar dit zijn extreme gevallen. Meestal ligt de maximale hoogte rond de 6 meter. Kleiner houden is overigens geen enkel probleem.

De bladeren worden, afhankelijk van de soort, tussen de 4 en 12 centimeter groot en hebben lange, spitse vingers. Ze zijn inheems in grote delen van Japan. Omdat ze relatief klein blijven groeien ze daar vaak op schaduwrijke plekken onder grotere bomen.

Japanse Esdoorn verzorging

Standplaats

De standplaats is een van de lastigste dingen in het verzorgen van een Acer Palmatum. Idealiter heeft deze een standplaats nodig in de volle zon of halfschaduw. Hoe meer blootstelling aan direct zonlicht, hoe mooier en intenser de kleuren worden. Daar staat tegenover dat het blad kan verschroeien in de volle zon.

Dit wordt vaak erger in combinatie met droogte. Zeker voor planten in een pot is verschroeiing dan ook een reëel probleem. Het is al snel te laat. Daarom is het overwegen waard om hem een standplaats in de schaduw te geven. De kleuren worden dan wel iets minder mooi, maar de bladeren blijven wel heel.

Hoe gevoelig het blad is voor verbranding verschilt nog wel per soort. Hieronder op de pagina worden een aantal populaire Japanse Esdoorn soorten genoemd. Dit kun je meenemen in je afweging. Soorten met een fijnere bladstructuur zijn bijvoorbeeld gevoeliger voor verbranding dan de meer grove soorten. Tot slot is belangrijk te weten dat het blad minder zal verschroeien naarmate de boom ouder wordt.

Wat goed werkt is een standplaats dicht bij water, zoals naast een vijver. Hier is de luchtvochtigheid hoger en er zit meer water in de grond. Dat zal zeer goed werken voor deze plant.

Een ander punt waar je op moet letten bij de standplaats is de wind. De bladeren kunnen beschadigd raken door harde wind. Zeker op een balkon of dakterras kunnen er plekken ontstaan op de tocht. Dit moet worden voorkomen.

Tot slot is het goed rekening te houden met de uiteindelijke afmetingen. De Japanse Esdoorn is een langzame groeier, maar kan uiteindelijk zeer groot worden. Om de vorm mooi te houden is een Japanse Esdoorn snoeien noodzakelijk.

Planten

Je hebt jouw perfecte Acer Palmatum uitgezocht, gekocht en mee naar huis genomen: het tijd om hem te gaan planten! Hieronder lees je waar je op moet letten. Dit gaat natuurlijk om het planten in de volle grond. Een Japanse Esdoorn in pot werkt net even iets anders. Dat lees je verderop deze pagina.

Kies voor het planten een moment in het late voorjaar. Dan is de grond al wat warmer en is de kans op vorst minimaal. Daarbij start in het voorjaar het groeiseizoen. Als je hier gebruik van maakt heeft de plant het hele voorjaar en zomer de tijd om wortels aan te maken. Dan is ie daarna klaar voor de winter op zijn nieuwe plek.

• Houd bij het kiezen van de standplaats rekening met ruimte voor omliggende bomen. Een Japanse Esdoorn kan vrij breed worden, soms wel 4 meter! Dit is een van de mooie dingen aan deze plant, maar als deze door zijn buren heen groeit heb je er een stuk minder plezier van.
• Ook het wortelgestel wordt zeer breed. Japanse Esdoorns vallen onder de zogeheten platgewortelden: hun wortelgestel is ondiep, maar breed. Graaf dan ook een zeer breed gat om hem in te zetten.
• Maak vervolgens de grond in het gat goed los met een schoffel. Doe dit tot ongeveer een halve meter diep. Hierdoor kunnen de nieuwe wortels makkelijker aarden.
• Plaats de plant in het midden van het gat.
• Nu zijn er twee mensen nodig. Laat iemand de plant vasthouden, terwijl de ander rustig het uitgegraven zand terug schept in het gat. Druk het zand een beetje aan, maar niet te hard.
• Wil je het echt goed doen? Meng dan het zand van te voren met wat compost. Dan krijgt de plant een kickstart.
• Geef tot slot de plant ruim water.

Water geven

Een Japanse Esdoorn heeft liever iets te weinig water dan te veel. Als het niet regent is het verstandig om zelf water te geven. Zet de tuinslang op een lage stand een geef de boom lekker de tijd om het water op te nemen. Dat is voor deze soort de beste manier.

Dit is extra belangrijk bij jonge boompjes en exemplaren die pas recent zijn geplant. Hun wortels zijn nog vrij ondiep en ze kunnen dus geen vocht halen uit de diepere lagen van de grond. Zeker in de zomer is het bovenste gedeelte van de grond als snel uitgedroogd. Dan heeft jouw jonge Acer Palmatum een probleem.

Bij droogte dit nog erger. Dan hebben de jonge en net aangeplante bomen echt extra aandacht nodig op water gebied. Geef regelmatig water en laat het dus voor langere tijd lopen zodat de boom de tijd heeft om het allemaal op te nemen. Een oudere boom zal een drogere periode waarschijnlijk prima doorstaa.

Daarom moet u ze regelmatig schenken en vooral bij warm, droog weer moet u ze voldoende water geven. Oudere exemplaren worden alleen gegoten in het geval van aanhoudende droogte, en ze zullen hoogstwaarschijnlijk zonder problemen een tijdelijk watertekort overwinnen.

In verband met warme zomers is het een goed idee om een laag mulch rondom de plant te leggen. Een laag van zo’n 5 tot 7 centimeter is prima. Dit houdt vocht vast in de grond, maar daarnaast scheelt het ook enorm in de groei van onkruid. De mulch niet in de eerste paar centimeter rond de stam leggen, dan heb je kans dat het gaat rotten.

Een algemene tip wat betreft bewatering: In de late zomer wil je over het algemeen wat minder water geven. Hierdoor worden de kleuren in de herfst nog mooier dan normaal

Grond

Deze bomen groeien goed in bijna elke soort aarde, mits deze goed doorlatend is. In de natuur groeit de Acer Palmatum op een rotsachtige zandgrond. Deze is goed waterdoorlatend. Het beste is om dit in de tuin na te bootsen. Regen en water uit de tuinslang moet goed weg kunnen stromen.

Kies dan ook voor een losse en waterdoorlatende grond. Deze mag licht zuur tot neutraal zijn. Een goede pH-waarde voor deze plant ligt tussen 4,5 en 7 ligt. Om ervoor te zorgen dat de grond los en doorlatend blijft, kun je er wat kleikorrels doorheen mengen.

Losse grond is dus echt belangrijk. In te drassige of dichte grond kan gemakkelijk een zuurstoftekort optreden. Hierdoor sterven de dunnen wortels van de plant. Deze zijn onmisbaar en kan onherstelbare schade veroorzaken.

Voeding en bemesting

Net zoals iedere plant heeft ook de Japanse Esdoorn voeding nodig, vaak in de vorm van mest. Er is echter wel voorzichtigheid geboden bij het bemesten van deze decoratieve plant. Te veel bemesting moet worden voorkomen. Te veel mest beïnvloedt de winterhardheid van de boom. Daarnaast zul je merken dat de boom in de herfst een stuk minder mooi is.

Gebruik bij de bemesting het liefst een compost. Deze kun je door de grond heen mengen en zorgt voor goede opname. Er zijn ook vloeibare soorten die speciaal zijn ontwikkeld voor Esdoorns.

Als jouw plant in een pot staat stelt deze andere eisen. Lees daarvoor goed de instructies op de verpakking van de meststof. Een teveel aan voeding, zeker bij een plant in pot, kan schade veroorzaken. Dit uit zich in de vorm van verbrandde bladeren of zelfs volledig sterven van de plant.

Winter

Deze plant is niet bladhoudend. Het blad verliezen is onderdeel van de plant om zich voor te bereiden op de winter. Zo kan hij beter tegen de kou die mogelijk gaat komen. Een Japanse Esdoorn gaat dus zelf ook aan de slag voor het overwinteren. Toch zijn er nog wel wat dingen die je kunt doen. Lees de tips over de Japanse Esdoorn in de winter.

Japanse Esdoorn verzorging in pot

Een Japanse Esdoorn kan prima in een kuip of pot worden gehouden. Dat is het prachtige van deze plant: je kunt hem groot laten groeien, als heester houden of als klein boompje op het terras. Als je hem in een pot houdt zijn er wel wat aandachtspunten in vergelijking met een Japanse Esdoorn in de volle grond.

Het grote voordeel van een Japanse Esdoorn in een pot is dat je hem het hele jaar kunt neerzetten. In de volle grond is het beste om hem in het voorjaar te planten, zoals je hierboven kunt lezen. Bij een pot hebben we dit probleem niet.

Er zijn speciale dwerg varianten van de Acer Palatum, maar over het algemeen kunnen bijna alle soorten in een pot worden gehouden. Het belangrijkste is dat de pot groot genoeg is. De pot moet een diameter hebben van ongeveer een kwart van de uiteindelijke boomhoogte.

De diepte van de emmer moet minimaal anderhalf keer zo hoog zijn als de hoogte van de kluit. Het beste is om op de bodem een laag hydrokorrels te leggen en een paar drainage gaten onder in de pot te boren. Zo kan overtollig (regen)water makkelijk wegstromen.

Kies het liefste geen plastic pot, maar eentje van klei. Plastic potten kunnen in de zon zeer snel opwarmen. Klei zorgt juist voor een afkoeling dankzij een betere verdamping. Wel droogt zo de aarde natuurlijk sneller uit. Je moet in een pot van steen dus vaker water geven dan in een pot van plastic.

Sowieso droogt de aarde van potplanten veel sneller uit dan van planten in de volle grond. Dit is belangrijk te weten bij zowel het bewateren als het bemesten. Het is in een pot gewoon sneller op. Geef jouw Acer Palatum in een kuip dan ook regelmatig water. De waterbehoefte van de plant wordt groter naarmate deze zelf ook groter wordt.

Zaaien

Heb je zaden van de Japanse Esdoorn? Dat kan een leuk project zijn. Weet wel dat je zeer veel geduld moet hebben voor het opkweken van deze plant vanaf het zaadje. Het duurt erg lang en het slaagt zeker niet altijd.

Gebruik altijd stekgrond (of zaaigrond), dit vergroot de kans van slagen. Het beste is om hier een dun laagje van fijn grind te leggen om onkruid tegen te gaan. Niet een te dikke laag, anders kunnen de ontkiemde zaadjes er niet doorheen.

Laat dit zo de hele winter buiten staan. In het voorjaar zul je zien dat de eerste zaadjes zijn ontkiemt! Zoals gezegd moet je hier geduld voor hebben. Het kan ook zo maar zijn dat de zaadjes 2, of soms 3 jaar nodig hebben om te ontkiemen.

=> wist je trouwens dat je een Japanse Esdoorn kunt stekken?

In bloei

Het kan best een aantal jaar duren voordat jouw Japanse Esdoorn gaat bloeien. En zelfs dan is het eigenlijk niet echt de moeite waard. Deze prachtige heester (of boom) is al een lust voor het oog door de adembenemende kleuren en fijne textuur van de bladeren.

De bloemen daarentegen zijn onopvallend. Eigenlijk zelfs een beetje saai. De bloeitijd is afhankelijk van de soort Acer, maar is ergens tussen april en juli. Dan groeien er bloemen in kleine trosjes tussen de bladeren. Hieronder zie je de bloemen aan een groene Acer Palmatum. Zitten ze aan een rode, dan vallen ze bijna niet op.

Een leuke bijkomstigheid: de bloemen zitten vol met nectar. In de bloeiperiode zul je dan ook veel bijen zien in de boom!

Japanse Esdoorn soorten

De meeste mensen die het hebben over de Japanse Esdoorn bedoelen de Acer Palmatum en de soorten die hier onder vallen. De Acer Japonicum is ook een Esdoorn uit Japan, maar heel officieel geen Japanse Esdoorn (logisch he?). Toch bedoelen mensen vaak hetzelfde, dus we noemen hier de meest voorkomende Acer soorten.

Acer Palmatum Atropurpureum

Acer Palmatum Atropurpureum is verreweg het meest bekende en populairste lid van de Palmatum familie. Het is een dieprode, misschien zelfs wel een beetje paarse, variant die in de herfst nog vele malen mooier wordt. Enige nadeel is dat deze soort vrij langzaam groeit. Hierdoor moet je veel geduld hebben, of flink wat geld neerleggen voor een groot exemplaar in een tuincentrum.

Acer Palmatum Dissectum

Acer Palmatum Dissectum is een Japanse Esdoorn soort die bijna volledig anders is dan de vorige. Het kan een boom worden, maar je ziet ze vaak als heester. Hij heeft een diep ingesneden blad met kartelachtige vingers. De kleur is een frisse groen. Het bijzonders is dat deze in de herfst helemaal geel/oranje wordt.

Acer Palmatum Bloodgood

De Bloodgood is een van onze favorieten. Het blad is diep donkerpaars. In de herfst, als de boom gaat verkleuren, kan de kleur zelfs richting zwart gaat! Het blad is iets minder fijn als andere Acer Palmatum soorten wat hem geschikter maakt voor de volle zon.

Veelgestelde vragen

Verdorde bladeren

Heeft jouw Japanse Esdoorn verdorde bladeren? Dat kan meerdere oorzaken hebben. Meestal betekent het dat de plant voor een langere periode te weinig water heeft gehad. Vooral jonge exemplaren (of als ze net zijn geplant) hebben nog geen groot wortel gestel. Als het warm is hebben ze niet genoeg tijd om water op te nemen voordat de grond rondom hen is uitgedroogd.

Verliest blad

Laat de Japanse Esdoorn bladeren vallen? Weet dat dit normaal is na de herfst. Het is een bladverliezende soort. Na verkleuring verliest de plant al het blad. Dit komt in de lente weer terug.

Blad valt uit, maar is het nog geen herfst (geweest)? Dan is er helaas iets anders aan de hand. Het kan te maken hebben met een langere periode van droogte. Dan is het redelijk eenvoudig op te lossen: geef de plant met bewateren de tijd om het water op te nemen.

Helaas kan het ook een iets gecompliceerdere oorzaak hebben. Als de grond niet goed doorlatend is dan zit er te weinig zuurstof in. Dan gaat de plant dood. De eerste tekenen zijn dan het laten vallen van het blad. Schoffel de grond voorzichtig om en voeg wat hydrokorrels toe.

Japanse esdoorn blad verschrompeld

Dit is een veel voorkomend probleem bij Japanse Esdoorns. Het blad kan verbranden door windschade. Meestal is het echter het resultaat van te lange blootstelling aan felle zon. De plant heeft direct zonlicht nodig om de mooie kleur te behouden, maar te veel verschroeit het blad.

Je kunt dit beperken door de plant goed en veel water te geven tijdens de droge periodes. Helaas zal het verschroeide blad niet meer herstellen. Je zult moeten wachten tot volgend jaar.

Kan ik een Japanse Esdoorn verplaatsen?

Dat kan, maar dit levert de boom veel stress op. Als je het goed wilt aanpakken kun je onze tips lezen: verplanten Japanse Esdoorn.

Samenvatting