Ficus

De Ficus is als kamerplant al jaren zeer populair. Eigenlijk is spreken over “de” Ficus niet mogelijk: er zijn honderden Ficus soorten die uiteenlopen in afmetingen, vorm en kleur. In de natuurlijke habitat zijn er soorten die wel 100 meter omtrek kunnen hebben. Als kamerplant zien we soms wel eens een ficus van nog geen 10 centimeter hoog.

Toch is het mogelijk om iets te zeggen over de verzorging van “de” Ficus. Al die informatie lees je op deze pagina. Onder de verzorgingsinformatie wordt ingegaan op de meest voorkomende soorten. Als een bepaalde soort specifieke eisen heeft met betrekking tot de verzorging, dan lees je die daar. Tot slot staat onderaan deze pagina het antwoord op veel gestelde vragen over Ficussen.

Ficus verzorging

Standplaats en licht

Een Ficus is één van de weinige kamerplanten die in de volle zon mag staan. Sterker nog: voor een mooie groei en een gezonde Ficus is een aantal uren direct zonlicht erg belangrijk. Een plekje bij een raam is dus de beste standplaats. Naast een Ficus kan bijvoorbeeld ook een Sanseveria in de zon staan, maar verreweg de meeste kamerplanten mogen dit niet.

Na de aankoop van de Ficus is het zaak om de hoeveelheid zonlicht rustig op te bouwen. Net zoals Bananenplanten worden ze gekweekt onder kunstlicht. Direct na aankoop zijn ze de volle zon dus nog niet gewend. Zet de plant om de dag een stukje dichter bij het raam totdat de gewenste standplaats is bereikt.

Jouw Ficus geeft het vanzelf aan als ze te veel of te weinig licht krijgt. Bij te weinig licht zie je dat de groei terugloopt en de bladeren vaal worden van kleur. Bij te veel licht ontstaan er bruine vlekken op de bladeren. Let goed op de signalen van de plant en pas hier de standplaats op aan.

Standplaats en temperatuur

Een tweede belangrijk onderdeel aan de standplaats is de temperatuur. Een Ficus is een vrij sterke kamerplant die wel tegen een stootje kan, maar er zijn zeker nog zaken om rekening mee te houden. Op gebied van de temperatuur is de normale kamertemperatuur prima. Het is vooral zaak om sterke temperatuurschommelingen te voorkomen. Deze ontstaan door een airco, open raam of een radiator.

=> Liever een kamerplant die iets minder gevoelig is voor temperatuurschommelingen? Bekijk dan eens de Yucca of de Zamioculcas (Zz plant).

Ficus verpotten

Een onderdeel van het onderhoud van de Ficus wat iedere 2 jaar terugkomt: verpotten. Door verpotten blijft de plant gezond. Na verloop van tijd raakt de plant door al haar beschikbare ruimte heen en is er nauwelijks nog potgrond in de pot aanwezig waar geen wortels groeien. Hierdoor is er dus ook nauwelijks ruimte voor vochtige grond waar de Ficus haar water uit kan onttrekken. Door te zorgen voor meer ruimte, door te verpotten, voorzie je de plant in haar behoefte.

Verpotten van de Ficus gebeurt het liefst in de lente. Sommige kunnen vrij groot worden en verpotten een hele klus. Het is helaas soms onvermijdelijk dat er tijdens het verpotten wat takken en/of wortels beschadigd raken. Door te verpotten in de lente heeft de Ficus nog de hele groeifase de tijd om hier van te kunnen herstellen. Het is dan ook niet gek als je de plant een groeispurt ziet maken na verhuizing naar een nieuwe pot!

De afgebroken takken hoef je niet weg te gooien. Deze kun je laten uitgroeien tot nieuwe planten. Leer erover op de pagina over Ficus stekken.

Welke pot gebruiken?

De keuze voor een pot is volledig vrij. Er is slechts één vereiste: zorg voor een goede afwatering. Dit is belangrijk omdat de Ficus absoluut niet houdt van langdurig in de natte grond staan. Natte grond is iets anders dan licht vochtige grond (waar de Ficus juist wel van houdt). Drijfnatte grond rondom de wortels zorgt voor allerlei problemen en moet dus worden voorkomen door middel van een goede afwatering.

Dit kan op twee manieren:

1. Boor gaten in de bodem van de sierpot. Omdat de sierpot vaak van steen is kan het zijn dat deze breekt. Boren moet dan ook zeer voorzichtig gebeuren. Doe dit heel langzaam en zeker niet op de klopboor stand. Door de gaten in de bodem kan overtollig water weglopen.
2. Gebruik een plastic binnenpot. Dit wordt ook wel een kweekpot genoemd en hier zitten standaard al gaten in. Deze kweekpot wordt dan in de sierpot gezet. Bij het water geven kan de sierpot gemakkelijk in de gootsteen worden geplaatst en kan overtollig water weglopen. Nadat al het water is weggelopen wordt de plant weer in de sierpot geplaatst.

Zorg voor een hogere luchtvochtigheid

Ficus planten komen in grote gedeeltes van de wereld voor. Verreweg de meeste soorten die we als kamerplant houden zijn afkomstig uit de tropische regenwouden in Azië. Denk bijvoorbeeld aan de Ficus benjamina. Daar is de luchtvochtigheid een stuk hoger dan hier. De Ficus als kamerplant is dit niet gewend en het is belangrijk de omstandigheden hier te verbeteren.

Je herkent de behoefte aan een hogere luchtvochtigheid door bruine bladranden aan de bladeren van de Ficus. Ook kan het zijn dat de bladeren droog en hard worden. Deze bruine en droge bladeren herstellen niet meer, maar je kunt ze in de toekomst voorkomen. Benevel de bladeren met een plantenspuit op nevelstand tot ze helemaal nat zijn.

Let op: benevelen van de bladeren kan prima met kraanwater, maar dit laat witte vlekken op de bladeren achter. Door het opdrogen van het water blijft het kalk liggen en dat zie je. Het is niet schadelijk en zo weg te vegen. Wil je dit toch liever niet? Gebruik dan regenwater.

Plantenvoeding

Net zoals iedere plant heeft ook een Ficus behoefte aan plantenvoeding. Deze behoefte is het grootst in de groeifase van de plant. De groeifase is gemakkelijk te herkennen aan het ontstaan van nieuw blad en/of nieuwe uitlopers aan de plant. Normaal gesproken begint dit in de lente en eindigt in de herfst. In sommige gevallen groeit een Ficus in de winter door. In dat geval blijft ook de behoefte aan voeding bestaan.

Als je plantenvoeding geeft, doe dit dan exact volgens de aanwijzingen op het etiket. Dat houdt in: goed verdunnen. Plantenvoeding is namelijk sterk geconcentreerd. Wordt dit niet goed verdund, dan ontstaat een overschot aan voedingsstoffen in de bodem en dit veroorzaakt schade aan de wortels van de Ficus.

Veel gestelde vragen en problemen

De Ficus laat blad hangen

Bij veel kamerplanten, zoals de Calathea, zijn slap hangende bladeren een teken van te veel water. Bij de Ficus kan dit ook de oorzaak zijn, controleer dit altijd eerst, maar vaker zit de oorzaak van slappe bladeren ergens anders. De Ficus houdt bijvoorbeeld niet van een schaduwrijke standplaats. Een plek met te veel schaduw en te weinig licht zorgt voor een slap hangende plant. Ook kan een overschot aan voeding de oorzaak zijn van dit probleem. Geef altijd voeding volgens de verpakking, nooit te veel.

Kan de Ficus buiten staan?

Kun je een Ficus buiten zetten? Dat kan, maar er zitten wel wat voorwaarden aan. Het is goed op te merken dat de Ficus van oorsprong uit warme en tropische gebieden komt. Als kamerplant is de overgang nog wel te overzien, maar bij ons buiten is de temperatuur vaak aanzienlijk lager dan in de natuurlijke habitat. Zet de Ficus dan ook alleen buiten als de temperaturen boven de 15 tot 20 graden liggen.

Daarnaast is het belangrijk een goede standplaats te kiezen. Zet jouw Ficus buiten nooit op de wind en probeer de volle zon te vermijden. Zodra de temperaturen lager worden in de herfst is het tijd om de Ficus weer naar binnen te halen.

Is de Ficus gevoelig voor ziektes?

De Ficus staat bekend als een vrij sterke kamerplant die niet erg gevoelig is voor ziektes. Een probleem wat helaas wel regelmatig voorkomt: luizen. Er bestaan verschillende soorten luizen waar de Ficus last van kan hebben zoals Wolluis en Bladluis.

Zoals voor veel problemen geldt: voorkomen is beter dan genezen. Inspecteer dan ook maandelijks de bladeren op luis. Deze zitten voornamelijk dicht bij de stam op de jonge blaadjes. Als je er eentje ziet zitten, spoel dan de Ficus af met veel water. Dit kan onder de douche of, in de zomer, met de plantenspuit. Als het probleem dan nog niet is verholpen kun je overstappen op een bestrijdingsmiddel.

Mijn Ficus wordt te groot!

Als jouw Ficus te groot wordt zijn er twee dingen die je kunt doen. De meest voor de hand liggende optie optie: de Ficus snoeien. Een andere mogelijkheid is om de Ficus niet meer te verpotten. Doordat de wortels tegen de limieten van de pot aanlopen zal ze niet veel meer groeien. Het is niet de beste oplossing voor de gezondheid van de plant. Het beste is om het verpotten maximaal 1 of 2 jaar uit te stellen.

Samenvatting